A Cidade e a Cultura.

                             

     A obra de Peter Eisenman lémbrame á dun escultor que admiro, Jorge Oteiza; no bo, ámbolos dous exquisitos na esencia; e no malo, mentres as pezas do vasco se perden ao proxectalas no espazo, as maquetas do norteamericano, viscerais e luminosas, mudan en ousado a quen intente promovelas. Non por sabido, o feito de que o conselleiro Roberto Varela oficializara que os dous edificios que faltan por completar na Cidade da Cultura pasan ao caixón dos tempos á espera de que o temporal amaine, causou menor sorpresa.
    Mentres no país a cultura está en folga, non por non querer, senón porque a creación converteuse nunha utopía, e os que están, industrias culturais (xornais, libros, teatro, música, artistas, galerías) están agonizando porque o consumo patexa, algúns pensaron que o Gaiás sería o cumio dos galegos, o faro de Alexandría que nos proxectara ao mundo e enchera o país de turistas. O cumio si, pola factura inabarcable que rematará coa cultura patria, e dilúa de paso a outrora admirable rede expositiva existente. Estou seguro que se ao expresidente Manuel Fraga lle deixaran retrotraer no tempo un desexo, ao marxe da eterna xuventude, hoxe liberaría ao pais deste cáliz con forma de vieira. A idea da Cidade da Cultura naceu a destempo e falta de definición, efecto contaxio do exitoso Museo Guggenheim de Bilbao, privado e amparado nunha fundación, un millón de visitas ao ano a 20 euros a entrada; O Gaiás, de balde. Os tempos mudaron, o efecto Guggenheim permanece, non só polo edificio de Gehry,  senón polas magníficas exposicións (moitas da súa colección). Aínda que vivisemos  nunha economía tipo Abu Dhabi semellante dispendio non tería lóxica. Ninguén vai ter a ousadía de descualificar unha arquitectura de feito sublime, pero si o desacertado (por diluído, indefinido e megalómano) do proxecto, máis cando a cultura patria adoece de nutrientes. Galicia non necesita proxectar máis continentes, senón aglutinar contidos.

*Publicado no xornal La Región 27/10/2011

Os montes que non apaga a choiva

Pensar que as choivas desta noite remataron coa bágoa de lumes da que fomos víctimas é tan estúpido como crer que a caste política, torpe e ruín, mude en algo serio. Se eu fose político  no iría detrás dunha pancarta, actuaría e non faría demagoxia; a oposición desnortada cometeu os mesmos erros que lle criticaron outrora a Alberto Núñez Feijóo cando botou man desa ridícula mangueira rodeado de xornalistas, que non é o mesmo que facelo a desesperada como lle aconteceu estes días a moitos galegos que viron en perigar as súas pertenzas. O monte é máis serio que a ingratitude que estamos a demostrar con el, necesítanse políticas axeitadas – entre elas facer cumprir as leis vixentes- que o afasten dos que lle están a facer tanto mal. Hai temas de país, o lume ten que ser un deles, sobre o que os políticos deben facer piña e non rapina. A industria do lume é unha maquinaria perversa disposta a monopolizar o monte no seu beneficio. Non fai nin un mes que Samuel Juárez, o conselleiro de Medio Rural, saíu a palestra orgulloso das cifras diste ano, non era consciente do que se lle viña enriba; antes lle pasou a outros. Detrás do lume hai xente interesada en acender a chama e que salten as alarmas, tan só hai que agardar polo momento fatídico. Nesta ocasión, como era previsible, se daba a campaña por rematada cando se cruzou o maligno. Un outubro como se fose agosto, as brigadas desmontadas, finalizacións de contratos, a seca persistente, o Presidente en Arxentina de campaña, o Superdelegado no Bernabeu... Unha desfeita

Os propios medios son víctimas da perversidade dalgúns. Equilibrar información do lume é complexa, a sobreinformación é algo que transcende, o acicate perfecto que alimenta nalgúns o afán de atentar contra o monte, e non todos persoas illadas ou tolos. O debate nos medios está entre o interese da Administración por non alarmar e minimizar os feitos, algo razoable en moitos casos,  e o  doutras “fontes” dispostas ao contrario. O monte así non se apaga, aínda que chova.

Ninguén falou de xustiza

Libia está tan cerca de nós que hoxe debémonos tapar á vez o nariz e os ollos. Toda historia aínda que sexa triste garda unha mensaxe, e a que se traslada do acontecido nese histórico escenario remítenos aos tempos das cavernas. Axustizar a un ser humano, aínda que fora o demo, aínda que fora no medio dun conflicto, convértenos no mesmo que del rexeitábamos. O agravante nesta ocasión e que todo isto estaba avalado pola OTAN, lease todos nós, e foi ela quen sinalou á víctima e a dirección da fuxida. A argumentación de que  descoñecían que entre o convoi que estaban a disparar se atopaba o tirano é surrealista. Todo o que está sucedendo en Libia cheira moi mal, da crueldade vomitada nestes meses que durou a refrega non pode saír un goberno democrático, cuestión que tampouco nos vai a quitar o sono. A trivialidade dos medios coa sangue do tirano, a difusión na rede o axustizamento estanos a trasladar unha mensaxe lapidaria e insoportábel, a humanidade estase a mudar nunha animalada.

No pedirán perdón

 

   Nunca he podido olvidar aquella fría y brumosa  mañana de octubre. Camino del colegio La Salle de Eibar me topé de bruces con la muerte a tiros de una persona que conocía. Era Carlos, Carlos García Fernández, de profesión estanquero. Un tipo ya mayor y orondo, de bigote recortado y respirar asmático, mi relación con él consistía en el sellado de la quiniela de fútbol. Lo mataron dentro de su estanco aquel 7 de octubre de 1980, un año siniestro donde los haya en el que lo más normal en el paisaje camino de los pupitres era verte rodeado de metralletas sujetas por hombres temblorosos. Rara era la semana en la que no asesinaban a alguién, a veces a más.  A Carlos no le lloró nadie, salvo su familia, y de puertas adentro. En el resto de la gente del barrio lo que se respiraba era un silencio temeroso instigado por la ley de supervivencia, la misma ley que ha imperado durante todos estos años. De él se dijo, se dejó correr el rumor, de que era un chivato.

    Muchos años después, un 11 de julio de 1997, un hijo de emigrantes como yo, Miguel Ángel Blanco, fue secuestrado cuando dejaba el tren de cercanías que une dos pueblos prácticamente unidos entre sí, Eibar y Ermua. En su trazado diario camino del trabajo Miguel Ángel había pasado justamente por debajo del estanco donde fue asesinado años atrás Carlos García. A Miguel Ángel le asesinaron al día siguiente, los asesinos impertérritos ante un país que desde la calle pedía clemencia acometieron su particular modo de entender la justicia. Todos estábamos rotos y apesadumbrados, pero la vida continúa y mientras en Ermua, el pueblo de Miguel Ángel, poblado en un porcentaje amplísimo por emigrantes gallegos y extremeños, en mi barrio, Amaña, un espacio robado al monte y poblado también por emigrantes del mismo pelaje, estaba de fiestas. Aquellos instantes de impotencia a un servidor le pillaron en compañía de sus amigos de infancia entre cañas y escaso ánimo festivo. Esa misma tarde, instantes después de la muerte de Miguel Ángel, mientras su pueblo natal era un velatorio, por delante del bar donde nos encontrábamos discurría una marcha de familiares y presos de ETA que a su paso algunos desde el interior respondieron con un solemne “Gora ETA”.

        No, que nadie se engañe, no van a pedir perdón, quienes se han obnubilado con semejante discurso de corte fascistoide y separatista en el que las razones se imponen sí o sí, no van a cambiar, simplemente el tiempo, la presión de los presos, sus familias, el acoso de la justicia, el policial y el judicial han hecho mella en la decisión de finalizar un periodo tan estúpido como absurdo, algo increíble dentro de una sociedad próspera y suficientemente culta a la que muchos queremos y a la que espero regresar en no demasiado tiempo. En la memoria y en la historia quedan muchas muescas, 859 víctimas inocentes que fueron carne de cañón y cuyo dolor persiste y persistirá, pero conviene pasar página y afrontar el futuro. Es un momento histórico para la democracia, así lo apuntó ayer, Mariano Rajoy, quien se tendrá que enfrentar al grueso del proceso de negociación. Un momento histórico por muchas razones, sobre todo porque a partir de ahora el debate será única y exclusivamente político.

                                 

A emprender toca...

                                       

  Hoxe, Día do emprendedor, dentro dunhas xornadas promovidas pola Xunta, tiven a sorte de escoitar a un mozo asturiano, Alfonso Gutiérrez, que nunha conferencia dirixida a mozos estudiantes iniciou con un solemne: Esperta! A súa linguaxe, chea de tópicos sobre a denostada crise semellaba máis un manual de autoaxuda, pero eso é o que necesitamos: axuda. “Estámonos amargando a vida”, así, en primeira persoa do plural, porque todos somos parte dun medo contaxioso que fai mella no estado de ánimo colectivo. Os medios, e o efecto repetitivo que se exerce sobre os temas, realimentan esta sensación, e nalgúns casos determinadas informacións o que fan é encadear moitas outras que a súa vez inciden en agudizar os problemas. Ao final, como sinalaba Alfonso o problema está en  que “saímos deprimidos da casa”.

     A conferencia foi a dúas mans co humorista Rober Bodegas que retivo ao respectable a base de chistes, que se non a axudan a emprender, alomenos liberan o estrés. Ao remate da intervención saltou a palestra o conselleiro de Economía Javier Guerra para anunciar as axudas e animar aos mozos neso do autoemprego. Ese foi o instante no que a mocidade decidiu emprender...a fuxida.

Ouro amarelo

Dende fai un tempo teño sinto unha sensación estraña, case desesperada, que se non fora porque é real mandaríaa ao carallo. Non son moi de tendas mais gusto de ollar para aqueles escaparates que seducen, que iluminan a mirada. Os bos comercios regálannos envoltorios cheos de fantasía cuxas obras son vasos comunicantes da propia arte. Incluso os pequenos comercios que non poden chegar a ambiciosos montaxes, sempre teñen un discreto toque de inocencia que non deixa de ter gracia.

   Esta mañá ao pasar pola panadería de sempre que pechou fai pouco atopei ese cartel insolente que vexo repetido en todas as esquinas: “Compro oro”. A panadería aínda conserva o antigo pero na porta de entrada xa estaba colocado o outro nun rechamante amarelo. Pero tanto ouro hai para vender, ou é que estamos a recuperar o dos romanos?

Co coco no lume

                                             

      Crear unha boa imaxe é difícil; mandala ao carallo non. Hai días que neste país  todo é confusión e lamento, o ceo se muda no inferno e a mediocridade política se fai o harakiri. Nestes anos no rural non se fixeron todas as cousas mal, existe unha ampla rede de casas de turismo, erguéronse cooperativas agrarias que dignificaron o campo, mozos que da agricultura ecolóxica fixeron un modelo de vida, explotacións gandeiras que recuperaron a ilusión. O sector vitivinícola elabora “xoias” e magnifican de paso a paisaxe. Concellos que souberon ver e actuar e hoxe están en boca de todos. Ourense é un espazo amable con moita historia artística e riqueza ao seu redor, un territorio que debe converter o termalismo en  industria e sinal de identidade.
      Nin as aldeas, nin os pobos son unha ruína, non,  quizais, espazos ermos agardando por líderes que saiban ler o futuro e de cidadáns orgullosos do seu. A natureza humana deixase levar, fai seguídesmos do que ve. A administración debe afastarse da mediocridade e da grandilocuencia ( lease liquidar ou traspasar a Cidade da Cultura) e ser máis tenaz en visibilizar a aqueles emprendedores que están arriscando no rural, debe implicarse, auspiciar proxectos e facer de guía.
      A inacción, a carencia de imaxinación e traballo continuado levounos a erros que estamos a pagar moi caros. Onde están aqueles políticos cegos que onte deostaron o banco de terras ou agora non lle dan o pulo necesario? De vender a imaxe de natureza a través dos Parques Naturais e a extensa Rede Natura como acicates de atracción turística, deixámonos levar polo apocalipse. De ofertar a singularidade da nosa paisaxe, a rica arquitectura popular, espléndida gastronomía, apostamos por queimar o noso futuro ao bonzo. Estes días non estamos a revivir  nada novo, ao marxe de ser víctimas dunha chantaxe insoportable, transitamos novamente sobre erros de ler mal o presente e peor o futuro. Sen esquecer  que Ourense so é nova nacional cando arde, en corpo e alma.

     * Publicado no xornal La Región 20/10/2011

Cadena de indignación

                                                      

Puede que un paisaje de niebla nos evoque infinidad de enigmas, los  que cuando ésta desaparezca  le acompañarán en la fuga. La realidad que tanto nos enfurece e indigna no para de desvelarnos misterios como si fueran los trucos de un mago que de repente se ve desnudo ante su público.

Se lo escuché el otro día decir a un oyente de un programa de radio, en la actualidad las manifestaciones son ya herramientas de protesta del siglo del pasado,  debemos inventar fórmulas más sofisticadas, a éstas les pasa como a los mercados con las malas noticias que las descuentan de antemano. La sociedad en la que transitamos ya presupone que los ciudadanos molestos, asqueados con sus gobernantes, con el entramado financiero van a salir airados a las calles a decirles que no, que así no. Que los recortes son intolerables, que el futuro es incierto y que el sexo de los ángeles nos resulta indiferente. Sí, por supuesto, y  que somos capaces de conectar nuestro malestar en cadena, como si el alivio globalizado fuese capaz de solucionar los problemas individuales. Tal vez lo paradójico es que sean  los paradigmas del capitalismo voraz, el de los teléfonos de última generación, la interconexión en red,  los mismos que nos deleitan y seducen, los que nos crean necesidades y nos regalan libertad, los que ahora esperamos que nos resuelvan nuestros problemas. Después de ser seducidos por las mieles del sistema, por el consumo en cadena que administra en tiempo nuestro trabajo, después de transitar por el más allá para irremediablemente tener que regresar, resulta complejo  asumir realidades que como en la historia del mago nos muestra infinidad de fisuras.

Silencios de hospital

Que  sean las cuatro de la tarde de un viernes y te encuentres  en el hall de un hospital puede responder a varios motivos, de entrada ninguno grato. Desde mi pequeña atalaya observo, escucho, incluso me deleito con el olfato. ¿A qué huele un hospital? Lo más  importante es que no destaque por su olor, que no huela demasiado. Menos  que irrite tus fosas nasales a base de potentes desinfectantes, también  conozco alguno de estos. Muy parecidos a pequeñas ciudades que tratan de enmascarar sus defectos. Este es un hospital pequeño y acogedor, rodeado de montañas,  en el medio de una provincia de interior.

     Casualmente en él nació mi hija mayor, Leire, y su breve estancia, hasta que tuvimos que  trasladarla, fue de lo más grata. No estoy acostumbrado al silencio y menos en un hospital, a esta hora en éste el silencio parece  la norma. Acaba de entrar una señora, que aguarda que alguien se presente en la  recepción. El bedel, de mediana estatura, pelo corto y gris y rasgos poco definidos entra por la puerta, lo hace con un café en la mano y se dirige a su asiento.  Una enfermera avanza con una desengrasada silla de ruedas vacía; el bedel continúa con su tarea, rasga unos papeles con los que seguro está confeccionando etiquetas.

    Detesto los hospitales, sí ya sé que son necesarios pero a mí me recuerdan a la antesala de algo malo, no sé si necesario, pero malo .Ya sé que probablemente no pase de ser una impresión.  Doscientos tres, doscientos treinta y seis, canta con indiferencia los números de las habitaciones. Se sigue entretenido rasgando papelitos mientras responde a varias visitas que preguntan por los enfermos. Sale una pareja de mujeres mayores con la voz elevada, ¿salir? Vuelven a pasar para adentro con el mismo volumen de voz. ¿De qué se habrán olvidado?

Regreso a la habitación en la que figura el motivo de mi estancia, habitación 247. Ahora está dormido, boca arriba, asido a un pequeño tubo de suero. La habitación de dos camas  me había servido antes  para dormitar un rato,  ahora la ocupa un hombre que acompañado de su mujer habla  a susurros para no molestar. Mi enfermo se reclina hacia delante, las teclas del ordenador con el que escribo llaman su atención. Dos intentos de alzar la cabeza nada más y sigue dormitando. La anestesia y el madrugón lo han dejado agotado. Ahora alza la mano, como queriendo decir algo, o simplemente reposar la sobre la frente.

      La enfermera, a requerimiento mío, ha dicho que el doctor no pasará hasta el día siguiente, que todo eso ya estaba previsto.” Previsto sí, pero yo no sabía nada”. “Se le ha informado al enfermo ”. Ya lo tengo,  seguiré escribiendo hasta que aparezca el doctor y nos mande para casa. ¿y  si no nos manda para casa? ¿Y si no aparece? Seguiré escribiendo igual… 

“Hablemos de Sexo”

      Fai máis de vinte anos que unha ourensá, Elena Ochoa, saltou á palestra por explicarlles aos españois en que consistía aquelo do sexo. Fíxoo con corrección si, pero sen pelos na lingua, cun aire entre académico e lúdico. Que se trataran aquelas cuestións na televisión pública en horario de máxima audiencia era algo que excitaba o maxín calenturiento dos españois, aos que o feito de que unha señora lles dera leccións de prácticas amatorias, lles explicara en que consistía eso da sexualidade plena, ou que falara sen pudor de certas cuestión silenciadas ou outras en aparencia tan só de mentes desordenadas, foi algo que pouco menos –esaxero- enlouqueceu ao país. O programa foi un éxito maiúsculo, e a devandita sexóloga, que non era tal, pero eso déixoo para o final, fíxose unha icona da televisión. A Elena Ochoa seguíronlle outras e outros, como Lorena Berdún, con outro tino e moita máis simpatía, pero como aos segundos pratos se lles esixe moito máis, esta tivo que xogar con elementos tan propios da amatoria como da picardía, as fantasías sexuais e incluso a exemplarización en directo do que ela trataba de explicar con palabras, e non porque fora necesario.
     Elena Ochoa non era sexóloga senón psicóloga,  para o programa ideado por Chicho Serrador o sexo foi unha escusa, en realidade a encomenda que tiña era informar sobre as prácticas de risco que evitaran a lacra exterminadora do VIH; vinte anos despois, este país e os españois, nacionalistas incluídos, necesitan outra vez a axuda, non sei si sexual, pero si psicolóxica. Para minimizar o efecto demoledor ao que nos teñen sometidos, penso que despois do 20-N non pasaría por ocorrencia chamar de novo a Elena Ochoa psicóloga, especializada en enfermidades mentais, e nos recuperara un pouco. Se o considera pertinente, tamén pode falar de sexo.

   Publicado no xornal La Región o 13/10/2011

Matalo tempo

                                              

               Imaxino que cando te enfrontas á vida de verdade é o día que descobres o vertixe no corpo, cando notas que a este, como se fora doutro, se lle encrespa o vello e ti observas dende a distancia facéndote certas preguntas, ou tan só unha, por que a min? Asuminos o día a día como ese folio en branco que se resiste a seguir o ritmo e a dicción que ti lle marcas; dende a impotencia o seu desaire  faiche sufrir. Se na creación tratas de resistir ate que cheguen as ninfas e che estiren do brazo, vaia engano, por que na vida te deixas atrapar polo tedio? Por que case sempre tratamos de camiñar sobre seguro, cando o importante é facelo contrario? Con tento, non se trata de facer o pánfilo ou o crápula.

      Pensade que a vida é esa amante que aínda descoñece o que lle designará o destino, darche calabazas.

Palabra de Andrés Trapiello

                  

                  Una charla con Andrés Trapiello es como someterse a los deseos de un hipnotizador. Sus frases son como bálsamos que él va deslizando con suavidad, huyendo de lo obvio y sumando intriga a cada nueva entrega. Ayer dentro del Foro La Región quiso hacer justicia sobre uno de esos autores bien queridos por estas tierras, o tan querido como o odiado por vicisitudes bien distintas a la literatura y que nos retrotraen a momentos carentes de luz, en los que la imposición cabalgaba sobre la cordura sin ningún intento de equilibrio. Habló de Vicente Risco y su “Libro de las horas”, un autor erudito y prolijo que se significó en la escritura en periódicos con esa serie de artículos atemporales y exquisitos cargados de vida y añoranza.

    Andrés Trapiello nos recordó también cómo en sus años iniciáticos en las lides literarias (1982) echaba en falta a ciertos autores que por cuestiones políticas habían caído en desgracia y sobre los que él pretendía ejercer cierta justicia. Nombres de valía notable habían sido ignorados en aquellos tiempos de la transición, Pla, Cunqueiro, Dieste, Risco, Ruano, Risco, Torrente Ballester. Todos formaban  parte de aquel grupo, y cuyo único delito era el haber comulgado alimenticiamente, como tantos otros, con el régimen fascista. En su ánimo estaba el establecer una historia de la literatura real, y no sesgada como la que se había llevado a cabo.

      “Lo que se sabe sentir se sabe decir”con esta máxima cervantina Trapiello se adentró en el grueso de su conferencia y motivo de su charla, el periodismo literario, por otro lado, causa común en los autores que él sacó del ostracismo. ¿Qué es el periodismo literario?  Es sabido que el periodismo avillana el estilo, por la urgencia, por el trabajo… Para trapiello el periodismo es esa pequeña parcela que resta como un islote en los periódicos, espacios destinados a la reflexión y el pensamiento de la realidad y en el que la mayoría de los lectores hacen causa común, porque interesa a la mayoría. Comúnmente tratan temas de actualidad pero son sobre todo atemporales, porque mientras el periodismo versa, según Trapiello, sobre hechos visibles, el periodismo literario lo hace sobre acontecimientos invisibles. Pero sobre todo, y para rematar, dos cuestiones concretas, que el periodismo literario ha de erigirse sobre un pensamiento poético y que, a buen seguro,  si estos autores sobre los que él ha sopesado su valía, incluido el propio Risco, ejercieran en la actualidad, seguro que harían uso del blog para expresar sus pensamientos.

   

   

   

Oficio de tipógrafo

Foi o aperitivo do que será hoxe unha intensa tarde para os amantes da letra impresa, a presentación esta mañá de “La ilustración gráfica en Galicia 1880-1936”, libro dirixido polo departamento de Historia da Facultade homónima da Universidade de Vigo en Ourense, da man de María Victoria Carballo Calero e Jorge Varela, e editado pola ourensán DuendeBux que contou con dous protagonistas de excepción para facer a súa presentación no entorno da propia facultade: Juan Manuel Bonet e Andrés Trapiello.

 

            * Andrés Trapiello, María Victoria Carballo, Juan Manuel Bonet 

Ámbolos dous, recoñecidos amantes da tipografía e tódolos seus recantos, glosaron unha chea de anécdotas arredor do libro en cuestión, do que destacaron o traballo minucioso e coidado e todas esas outras portas que quedan abertas para novos estudios. E como non, a nova coa que hoxe almorzamos, a morte do Steve Jobs, que tamén tivo da man de Andrés Trapiello unha pequena homenaxe para quen fixo da tipografía unha máxima a seguir por tódolos demais gurús da informática.

       Tanto Bonet como Trapiello camiñaron case ao unísono por algúns dos editores e publicacións señeras na historia da gráfica galega (Nós, Ronsel, Alfar), pasando por algúns pequenos editores basicamente artesáns en épocas complexas. Nomes tan ilustres como o polifacético Luís Seoane, Víctor Correa, tío de Juan Manuel Bonet ou Manolo Méndez, ilustrador con Castelao, que despois, silenciada esa labor, chegou a ser decano do colexio de avogados de Ourense. 

        En fin, a tarde promete; as charlas co público, a partir das sete en Novacaixa. E mañá ás oito, no Centro Cultural Simeón, dentro do Foro La Región, Andrés Trapiello disertará sobre un histórico libro de Vicente Risco, o “Libro das Horas”.

Alegrías no pazo da duquesa

A verdade é que xa tiña ganas de ver unha nova así, desas que emocionan e che fan sorrir. O si da duquesa non chegou de súpeto, houbo que maduralo moito, vernizalo previamente en papel couché, que non en bolas como a sacou esta semana o Interviu, mostrando argumentos saudables pero pretéritos. A multitude morbosa ás portas do ateigado Pazo de Dueñas xa non se lembra do esforzo da duquesa para convencer aos fillos, que deron o si, testamento en man e a contragusto. A duquesa casouse en mércores, valor ate no día, ás dúas da tarde bailaba unha sevillana ás portas do seu pazo sevillano, por qué alí? Puidera elixir calquera outro, que destes non lle faltan, pero era precisamente ese o que lle facía sentir a chamada da terra, o espírito andaluz que ela proclama; para que despois digan que os nacionalismos non serven para nada, aínda que sexa para estender a envexa. Imaxino que pola idade as alegrías da lúa de mel serán máis espirituais que físicas, non importa. Non vou facer o chiste fácil de referirme ao enlace como o do século, e medio..., hai que ser máis serios. A duquesa deu o si cicelada nun luminoso vestido dos sevillanos Victorio & Luchino, como luminosos e sorrintes son eles, unha pena non telos sempre ao lado para iluminarmos o día. Á  duquesa rexuveneceron varias décadas, nun elegante vestido de seda en rosa pao, louzá, e fermosa igual que o mozo, que a este a alegría se lle notaba no corpo tanto como os nervios, será polo de non ter que fichar máis; xa quixeran moitos poder amarrar semellante realeza. 

      Os elixidos para compartir o menú da duquesa gozaron a rabiar, certo que non eran moitos, deixando a un lado liortas e desgustos, e a bo seguro vista a ilusión da consorte botaron máis peza. Que sexas moi feliz duquesa e que a  todos nós no lo deixen contar.

    Publicado no xornal La Región 6/10/2011

        

Pirómano o teu pai

Recoñezo que me gusta o lume, non hai argumento máis  cautivador que regresar aos tempos das cavernas, cando o lume era o máximo espectáculo, pero non son un pirómano, para eso temos  fermosas chemineas.  Un dos máximos logros do homínido foi a xestión do lume, o feito de transportalo e facer uso del cando fose necesario. Na era das vitrocerámicas deixamos de sentir a emoción polas cousas pero no seu momento foi un fito maiúsculo, ademais de ser un importante acicate económico.

   As tropas napoleónicas sufriron na estepa rusa en propia pel os efectos do lume provocado, os rusos deixáronnos a velas vir, lease morrer de fame. A nós provócannos cos lumes cada verán, ao tempo que sentimos con impotencia o desmantelamento do rural, a desaparición dun piar fundamental da nosa cultura. Vemos como se incumpren leis de protección do monte, tarefas de limpeza, como se rexeitan leis coma banco de terras e non se investigan os delictos. Todos compartimos a inutilidade do lume, no monte,  tanto como a inutilidade  da súa carísima e “interesada” xestión. Pero se ano a ano se repiten tan pouco orixinais argumentos, debemos reflexionar e instaurar outros, se non convincentes, máis efectivos.

       

O ocaso da Casa da Xuventude

                                            *Na imaxe de "Antón en llamas"(2006), de David Rubín.

   Se ten que desaparecer que sexa de maneira animosa, “coma se fora un funeral viquingo”, así reza o escrito do coordinador ocasional destas XXIII Xornadas da BD de Ourense, Óscar Iglesias. Moi polo bajinis, case en silencio, sen público, salvo os medios convocados; nun estremo da sala Lourdes, a viúva de Benito Losada, e Xosé Lois Vázquez, bo amigo, así se inauguraron as xornadas de banda deseñada, as mesmas que non fai moito semellaban un rebumbio de artistas e caste política. 
     Está claro que ás novas autoridades o de programar, o de facer realidade a cultura de pé de rúa lévano mal,  pouco máis ca un problema. Desaparecido Benito Losada, a el van dedicadas as xornadas, o elemento aglutinador, o armadanzas combativo, o responsable moral de que nestas lides Ourense se fixera un espazo de significada referencia na cultura galega, o mellor é deixarse levar pola inacción e pasar páxina. No camiño quedaron  as axudas,  o "Concurso para a mocidade", as "bolsas de creación de BD", piares fundamentais de todo esto. Aínda así,  o que ocorre é que aqueles fillos da Casa da Xuventude, hoxe Espazo Xove Ourense, ten truco ate o nome, non só medraron e inocularon o veleno succionado, senón que se profesionalizaron e se fixeron un lugar importante. Nomes como Bernal Prieto, David Rubín, Enma Ríos, Alberto Guitián, Miguel Robledo, Alberto Vázquez entre outros son unha realidade fermosa dese sono xurdido fai máis de dúas décadas.

     As xornadas inauguradas hoxe na planta baixa da Casa da Xuventude e nas dúas plantas do Museo Municipal recollen o traballo en retrospectiva de varias xeracións de mozos, aqueles vencellados ao colectivo Polaqia que se despide como tal, dando por cumpridas con creces a súas aspiracións como grupo, e as do Frente Comisario, colectivo iniciático de todo o que ate hoxe podemos disfrutar. No Museo Municipal completan a mostra as obras de ilustración e cómic do Injuve do ano 2010.  

Deixarse levar

                                             

    Hai entornos luminosos que semellan espellismos do que está por vir, como o sol de octubro, pequenas treguas que en breve nos farán pasar primeiro da melancolía á fantasía do outono , e despois á friaxe e a soidade recollida do inverno. Os tempos de impas son así, tempos detidos sen outro ánimo que a confusión e o engano, pequenas viaxes camiño do recollemento. A luminosidade do verán que tantos seguidores recolle deixará paso a tempos interiores, tempos de luz envolvente e atmosferas emocionadas que a algúns, me inclúo, nos encherán de emoción.

    Ademais quen botará de menos a este verán cutre que nos fixo evocar os tempos de Carpanta e miserias tan humanas como a avaricia e a soberbia, tempos nos que de repente a clase política enchéronse de moralinas e da necesidade de dar leccións absurdas a unha sociedade cansada da inacción e necesitada de luz.

    Pouco ao pouco este engano consentido dos primeiros días de outubro, tempos de desconto do verán, así o apunta o amigo Javier Fraiz, deixará paso sofisticación do outono, o sol e o seu poder calorífico encherase de morneza e cada un de nós aproximará a súa caluga para deixarse levar .